سهم دولت از ارث

سهم دولت از ارث متوفی چقدر است؟ مالیات بر ارث در سهم دولت از ارث از سال 1402 به بعد افزایش خواهد یافت؟ پاسخ به این سوالات در این گفتار مجله حقوقی رادگام ارائه شده تا در کنار نحوه محاسبه مالیات بر ارث ، اطلاعات شما در این باره در زمان انحصار وراثت، افزایش یابد. اگر سوالی درباره سهم دولت از ارث دارید، مراتب را از طریق فرم ارتباطی به اطلاع کارشناسان مجرب رادگام  برسانید.

با رادگام همراه باشید.

مراحل انحصار وراثت چیست؟

انحصار وراثت طی مراحلی انجام می شود. وقتی فردی از دنیا می‌رود، وراث وی از طریق ثبت احوال استان محل سکونت، جهت دریافت گواهی فوت متوفی اقدام می‌کنند. سپس یکی از وراث یا وکیل پایه یک دادگستری که امور انحصار وراثت را پیگیری می‌کند، بایستی به شورای حل اختلاف شهری که آخرین محل زندگی متوفی بوده مراجعه کند.

کلیه وراث به همراه مدارک شناسایی و  هویتی خود و 2 شاهد که بایستی از آشنایان آن‌ها باشد، به دفتر ثبت اسناد مراجعه می‌کنند. با این کار، وراث متوفی تایید خواهند شد. پس از این مرحله، بایستی استعلامی از لیست اموال به اداره مالیات ارائه شده تا مالیات بر ارث متوفی مشخص گردد.

اگر انحصار  وراثت، به صورت نامحدود باشد یعنی بیش از 500 میلیون ریال ارزش دارایی ها باشد، آگهی در روزنامه کثیرالانتشار ثبت می شود تا از عدم وجود وراث دیگر اطمینان حاصل شود. در نهایت با بررسی لازم، گواهی انحصار وراثت صادر و انحصار وراثت انجام  خواهد شد.

طبقات ارث

وراث بر اساس دسته بندی قانونی به 3 دسته طبقه بندی می شود که به ترتیب، اولویت طبقه اول از طبقه دوم و سوم بیش تر است. در صورت وجود هر یک وراث در طبقات بالاتر، طبقه بندی ارث نمی برد. طبقه اول را پدر، مادر، فرزند، نوه متوفی تشکیل می دهد. طبقه دوم، خواهر، برادر، پدر بزرگ، مادر بزرگ، فرزندان و خواهر و برادر هستند. طبقه سوم نیز خاله و عمه و  عمو و دایی و فرزندانشان هستند که معمولا شانس بسیاری کمی به منظور ارث بردن از متوفی دارند.

سهم دولت از ارث، بسته به این که وراث در کدام طبقه قرار دارند، متفاوت است. اما به هر صورت، هر کدام از وراث از هر طبقه ای که باشند، دولت هم از اموال متوفی تحت عنوان مالیات بر ارث، سود می‌برد.

موانع انحصار  وراثت

گاها این مساله رخ می‌دهد که بعضی از وراث، به دلایلی، ارث نمی برند. اگر وارث، متوفی را کشته باشد به او ارثی تعلق نخواهد گرفت. اگر وارث، کافر باشد (هر دینی غیر از دین مبین اسلام داشته باشد)، از متوفی مسلمان ارث نخواهد برد. اگر شوهر فرض کند که همسرش به او خیانت کرده اما قادر به اثباتش نباشد، 4 بار قسم بخورد و همسرش 4 بار انکار کند، این 2 شخص تا آخر بر یکدیگر حرام بوده و لعان صورت می گیرد و از هم ارث نمی برند.

مالیات بر ارث در سهم دولت از ارث

یکی از مراحل دریافت گواهی انحصار وراثت، مشخص شدن مالیات بر ارث و پرداخت آن است. این مقداری از سهم دولت از ارث فرد فوت شده است. مالیات بر ارث یعنی سهم دولت از ارث و نسبت به طبقات مختلف ارث و ماترکی که از متوفی بر جای مانده  است، متفاوت خواهد بود.

اگر ماترک به جای مانده، وسایل نقلیه هوایی یا دریایی یا موتوری یا زمینی باشد، مالیات برای طبقه اول 2 درصد و برای طبق دوم 4 درصد و برای طبقه سوم نیز 8 درصد است. مالیات طبقه اول برای سپرده بانکی ، اوراق بهادار و مشارکت نیز 3 درصد و طبقه دوم 6 درصد و برای طبقه سوم نیز 12 درصد خواهد بود.

اگر ماترک متوفی ملک و املاک باشد، سهم مالیات طبقه اول 7.5 درصد ، سهم طبقه دوم 15 درصد و سهم طبقه سوم نیز 30 درصد است. مالیات بر طبقه اول از سهام بورس متوفی 0.75درصد ، حدود 1.5 درصد برای طبقه دوم و برای طبقه سوم نیز 3 درصد است.

نسبت به اموال و دارایی های متعلق به متوفی ایرانی که در خارج از کشور قرار دارد، بعد از کسر مالیات بر ارثی که از آن بایت به دولت محل وقوع اموال و دارایی ها پرداخت شده است، به نرخ 10 درصد ارزش ماترک که ماخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته، سهم دولت از ارث مشخص می شود. در صورت عدم شمول مالیات بر ارث در کشور  مزبور، به ماخذ ارزش روز، انتقال یا تحویل به نام وراث صورت می گیرد.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

میزان مالیات بر ارث بر اساس قانون مالیات، به مواردی از جمله تاریخ فوت ، ارزش دارایی های به جا مانده از متوفی، نسبت وارث با فرد فوت شده، بستگی دارد. همه این ها در محاسبه سهم دولت از ارث تاثیر گذار است. بعد از محاسبه میزان مالیات هر کدام از وراث و پرداخت مالیات، گواهی واریز آن صادر شده و امکان انتقال ماترک فراهم خواهد شد.

قانون مالیات بر ارث در سال 1395، دچار تغییراتی شده است. اگر فردی پیش از سال 1395 فوت کرده باشد، مالیات بر اساس قانون قدیم محاسبه خواهد شد. در صورتی که فوت متوفی بعد از سال 1395 باشد، میزان مالیات بر ارث طبق قانون جدید و در زمان تقسیم ارث مشخص  خواهد شد.

سهم دولت از ارث

اگر متوفی در زمان مرگ، وارثی نداشته باشد، طبق نظر حاکم قانون، پس از گذشت 10 سال و پیدا نشدن وراث، اموال به حساب خزانه دولت واریز خواهد شد. طبق ماده 866 قانون  مدنی، در صورت نبودن وارث، امر ترکه متوفی راجع به حاکم است.

طبق ماده 335 قانون امور حسبی، اگر از تاریخ تحریر ترکه تا 10 سال، وارث متوفی مشخص نشود، ترکه به وی داده شده و بعد از گذشت 10 سال نیز، باقیمانده ترکه به خزانه دولت تسلیم شده و ادعاء حقی نسبت به ترکه از کسی به هر عنوان که باشد، پذیرفته نخواهد بود.

اموال معاف از مالیات بر ارث

سهم دولت از ارث برای فهرستی از اموال، مالیات ندارد. مثلا اگر متوفی از جانبازان سرافراز و از شهدای معظم باشد، همه اموال ایشان که به طبقه اول و دوم می رسد، مشمول مالیات نیست. شامل اموال معاف از مالیات بر ارث است.

لوازم و اسباب خانه متوفی مشمول مالیات نیست. وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت بازخریدی خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه گذار یا کارفرما از قبیل بیمه عمر و بیمه زندگی ، خسارت فوت، از مالیات معاف است.

برای اطلاع از روش پرداخت مالیات دولت از ارث به سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنید که برای دسترسی بایستی فیلترشکن خود را غیرفعال کنید.

پاسخ رادگام به سوالات متداول به سهم دولت از ارث

قانون جدید مالیات بر ارث چیست؟

قانون ارث از سال 1395 هجری شمسی تغییر کرده است و اگر تاریخ فوت متوفی پس از سال 1395 باشد، میزان مالیات بر ارث طبق قانون جدید مالیات بر ارث محاسبه خواهد شد.

آیا بدون پرداخت مالیات بر ارث، انحصار وراث قابل انجام است؟

خیر. تا پیش از پرداخت سهم  دولت از ارث ، گواهی انحصار وراثت صادر نخواهد شد.

مالیات بر ارث سپرده بانکی چقدر است؟

3 درصد موجودی حساب بانکی متوفی است. در موسسات مالی و اعتباری مجوز دار، این رقم 10 درصد است.

اگر متوفی، وصیتی نداشته باشد، سهم  دولت از ارث چقدر است؟

وصیت متوفی هیچ تاثیری در سهم دولت از ارث ندارد.

مخاطب گرامی

سوالات خود را درباره سهم دولت از ارث از طریق فرم ارتباطی به اطلاع کارشناسان مجرب رادگام برسانید.