انتقال مالکیت علامت تجاری از مهمترین موضوعات در حوزه حقوق مالکیت فکری و صنعتی است. برند یا علامت تجاری برای هر کسبوکار یک دارایی ارزشمند محسوب میشود و مالکیت آن میتواند نقش تعیینکنندهای در اعتبار و سودآوری شرکت داشته باشد. به همین دلیل، انتقال این حق باید مطابق مقررات قانونی و با رعایت تشریفات مشخص انجام شود.
انتقال علامت میتواند به صورت کامل، جزئی یا موقت صورت گیرد و هرکدام آثار متفاوتی برای مالک جدید به همراه دارند. همچنین قانونگذار در آییننامه اجرایی ثبت علائم تجاری مواد مشخصی را برای ثبت انتقال در نظر گرفته است. بدون رعایت این مراحل و ارائه مدارک لازم به اداره مالکیت فکری، انتقال در برابر اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود. بنابراین آگاهی از مدارک، مراحل و مستندات قانونی، برای صاحبان کسبوکار و حتی وراث مالک علامت اهمیت ویژهای دارد.
وکیل صلح علامت تجاری؛ انتقال حقوق و مالکیت برند
انتقال مالکیت علامت تجاری از موضوعات مهم در حقوق مالکیت فکری است که معمولاً با تنظیم صلحنامه یا قراردادهای حقوقی صورت میگیرد. این انتقال میتواند به صورت کامل، جزئی یا موقت انجام شود و هرکدام شرایط و آثار خاص خود را دارد. آگاهی از این انواع و همچنین روند قانونی انتقال، برای صاحبان برند ضروری است.
انواع انتقال مالکیت علامت تجاری؛ وکیل صلح علامت تجاری
۱. انتقال کامل علامت تجاری
در این نوع انتقال، کلیه حقوق مربوط به علامت تجاری اعم از استفاده، فروش، توسعه و واگذاری به مالک جدید منتقل میشود. این انتقال دائمی است و پس از ثبت رسمی، مالک پیشین هیچ حقی نسبت به علامت نخواهد داشت.
۲. انتقال جزئی علامت تجاری
انتقال جزئی به معنای واگذاری بخشی از حقوق یا محدوده استفاده از علامت تجاری است. این محدودیت میتواند شامل:
- یک منطقه جغرافیایی مشخص
- دستهای خاص از محصولات یا خدمات
باشد. در این حالت، مالکیت کلی برند باقی میماند، اما منتقلالیه حق بهرهبرداری محدود را به دست میآورد.
۳. انتقال موقت (قرارداد فرانشیز)
در این روش، مالک اصلی اجازه استفاده موقت از علامت را به دیگری میدهد، بدون آنکه مالکیت کلی منتقل شود. این انتقال معمولاً در قالب قراردادهای فرانشیز تنظیم میشود که در آن امتیاز استفاده محدود از برند در بازه زمانی معین واگذار میگردد.
نحوه انتقال مالکیت علامت تجاری
انتقال مالکیت علامت تجاری میتواند ارادی (قراردادی) یا قهری (مانند ارث) باشد.
انتقال ارادی
در حالت ارادی، مالک علامت با تنظیم قرارداد و صلحنامه، حقوق خود را به منتقلالیه واگذار میکند. مطابق ماده ۱۳۹ آییننامه اجرایی ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری، این انتقال باید در اداره مالکیت صنعتی ثبت شود؛ در غیر این صورت در برابر اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
همچنین بر اساس تبصره یک همین ماده، تا زمانی که انتقال در دفتر مربوط ثبت نشود، تنها شخصی که علامت به نام او ثبت شده، مالک رسمی شناخته میشود.
- مراحل انتقال علامت تجاری
- تنظیم قرارداد یا صلحنامه رسمی بین طرفین
- ارائه مدارک به اداره مالکیت صنعتی
- ثبت انتقال در دفتر مربوط
بیشتر بخوانید: حقوق مالکیت معنوی
صدور گواهی انتقال به نام مالک جدید
این روند قانونی تضمین میکند که مالکیت برند به صورت رسمی و معتبر به فرد یا شرکت دیگر واگذار شود.
مراحل انتقال علامت تجاری؛ روند قانونی و حقوقی
انتقال علامت تجاری یکی از مهمترین موضوعات در حقوق مالکیت فکری است و بدون طی کردن مراحل قانونی، رسمیت نخواهد داشت. برای همین آگاهی از فرآیند انتقال و نقش وکیل صلح علامت تجاری در این مسیر، اهمیت زیادی دارد.
مراحل انتقال ارادی علامت تجاری
۱. تنظیم قرارداد انتقال و صلحنامه
در گام نخست باید قراردادی رسمی بین طرفین تنظیم شود که حاوی تمامی توافقات، شروط ضمن عقد و جزئیات انتقال باشد. این قرارداد معمولاً همراه با صلحنامه رسمی در دفترخانه اسناد رسمی ثبت میشود.
۲. ثبت انتقال در اداره مالکیت معنوی
پس از تنظیم قرارداد، نسخهای از آن باید به اداره مالکیت معنوی ارائه شود تا انتقال در دفاتر رسمی این سازمان به ثبت برسد. بدون ثبت در اداره مربوطه، انتقال در برابر اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود.
۳.پرداخت هزینههای مربوطه
هزینههای انتقال شامل موارد زیر است:
- هزینه اظهارنامه و ثبت
- هزینه دفترخانه و صلحنامه
- هزینه درج در روزنامه رسمی
- هزینه حقالثبت نقل و انتقال
انتقال قهری علامت تجاری
نوع دیگری از انتقال، انتقال قهری است که به اراده مالک بستگی ندارد و معمولاً در زمان فوت مالک رخ میدهد. بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۳۹ آییننامه اجرایی ثبت علائم تجاری، این انتقال با ارائه گواهی انحصار وراثت و مشخص بودن سهمالارث ورثه به ثبت میرسد.
حقوق مالک جدید پس از انتقال علامت تجاری
با انتقال علامت تجاری، مالک جدید از حقوق زیر برخوردار میشود:
- حق استفاده انحصاری از برند در بازار
- حق جلوگیری از استفاده غیرمجاز توسط اشخاص ثالث
- حق صدور مجوز یا لایسنس برای استفاده دیگران
- حق انتقال مجدد علامت تجاری به اشخاص یا شرکتهای دیگر
- حق توسعه و گسترش برند در بازارهای جدید یا محصولات تازه
- حق بهرهبرداری مالی از برند به عنوان دارایی ارزشمند
نکته مهم: تمامی این حقوق باید بهطور شفاف در قرارداد ذکر شود تا از هرگونه اختلاف یا ابهام جلوگیری گردد. همچنین در صورت ابطال علامت تجاری، انتقال آن نیز فاقد اعتبار خواهد بود.

مدارک و مستندات مورد نیاز برای انتقال علامت تجاری
انتقال مالکیت علامت تجاری تنها با امضای قرارداد پایان نمییابد، بلکه برای رسمیت یافتن آن باید مدارک مشخصی به اداره مالکیت فکری یا صنعتی ارائه شود. آشنایی با این مدارک و مستندات قانونی به صاحبان برند کمک میکند تا فرآیند انتقال را بدون مشکل و در کوتاهترین زمان انجام دهند.
مدارک لازم برای انتقال علامت تجاری در اداره مالکیت فکری
برای ثبت انتقال، متقاضی باید مدارک زیر را ارائه کند:
- اصل سند صلح یا قرارداد انتقال رسمی
- مدارک شناسایی مالک جدید (کارت ملی و شناسنامه). در صورت انتقال به شخص حقوقی، تصویر روزنامه رسمی شرکت و آخرین تغییرات هیأتمدیره نیز الزامی است
- اصل گواهی ثبت علامت تجاری
- رسید پرداخت هزینههای قانونی شامل حقالثبت، روزنامه رسمی و سایر هزینهها
انتقال به اشخاص حقوقی
چنانچه مالکیت به یک شخص حقوقی منتقل شود، علاوه بر مدارک فوق، اسناد ثبتی شرکت و مدارک مربوط به آخرین تغییرات مدیریتی باید ضمیمه پرونده گردد.
انتقال مالکیت قبل از ثبت علامت
تقاضای ثبت علامت تجاری برای متقاضی حق تقدم ایجاد میکند و طبق بند الف ماده ۴ کنوانسیون پاریس، این حق ارزش مالی داشته و قابل انتقال است. بنابراین حتی پیش از ثبت نهایی، امکان انتقال حق تقدم ناشی از اظهارنامه نیز وجود دارد. قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ نیز این موضوع را مورد حمایت قرار داده است.
مطالعه بیشتر: حقایقی راد
مستندات قانونی انتقال مالکیت علامت تجاری
قانونگذار در آییننامه اجرایی مواد متعددی را به انتقال علامت تجاری اختصاص داده است:
- ماده ۱۳۹: هرگونه انتقال باید در مرجع ثبت درج شود. انتقال جزئی نیز باید به طور دقیق شامل کالاها و خدمات مشخص گردد.
- ماده ۱۴۰: انتقال جزئی کالاها یا خدمات میتواند منجر به شمارهگذاری فرعی در طبقه ثبتشده شود.
- ماده ۱۴۱: مالک علامت میتواند مجوز بهرهبرداری را به دیگری اعطا کند و در این مجوز باید وضعیت انحصاری یا غیرانحصاری بودن مشخص گردد.
نکات کلیدی
- انتقال بدون ثبت در مرجع رسمی، در برابر اشخاص ثالث معتبر نیست.
- انتقال قهری (مانند ارث) نیازمند ارائه گواهی انحصار وراثت است.
- در انتقال جزئی، مدت اعتبار علامت برای منتقلالیه نمیتواند بیشتر از اعتبار باقیمانده اصلی باشد.
سخن آخر: انتقال علامت تجاری؛ تضمین حقوق برند با رعایت قانون
انتقال علامت تجاری فرآیندی صرفاً قراردادی نیست، بلکه جنبه حقوقی و ثبتی آن اهمیت بیشتری دارد. بر اساس ماده ۱۳۹ آییننامه اجرایی ثبت علائم تجاری، انتقال باید در اداره مالکیت فکری ثبت شود تا اعتبار قانونی داشته باشد. این انتقال میتواند به شکل ارادی (از طریق قرارداد و صلحنامه)، یا قهری (مانند ارث) صورت گیرد.
مالک جدید پس از ثبت انتقال، از حقوق مهمی مانند حق استفاده انحصاری، حق جلوگیری از استفاده غیرمجاز، حق صدور مجوز (لیسانس)، حق انتقال مجدد و حتی حق بهرهبرداری مالی از برند برخوردار میشود. اما نکته کلیدی این است که تمامی این حقوق باید در قرارداد انتقال بهطور شفاف قید شوند تا در آینده مانع بروز اختلاف گردند. همچنین ارائه مدارکی همچون اصل سند صلح، گواهی ثبت علامت، مدارک شناسایی مالک جدید و رسید پرداخت هزینهها، لازمه تکمیل این فرآیند است. در نهایت، رعایت کامل تشریفات قانونی تضمین میکند که انتقال مالکیت برند معتبر بوده و در برابر اشخاص ثالث نیز قابل استناد باشد.
سوالات متداول درمورد وکیل صلح علامت تجاری
۱. آیا انتقال علامت تجاری بدون ثبت در اداره مالکیت فکری معتبر است؟
خیر. تا زمانی که انتقال در مرجع ثبت درج نشود، فقط مالک اولیه به عنوان صاحب برند شناخته میشود.
۲. آیا امکان انتقال علامت تجاری قبل از ثبت نهایی وجود دارد؟
بله. طبق کنوانسیون پاریس و قانون داخلی، حق تقدم ناشی از اظهارنامه قابل انتقال است.
۳. تفاوت انتقال ارادی و قهری چیست؟
انتقال ارادی با قرارداد و توافق مالک انجام میشود، اما انتقال قهری در نتیجه فوت مالک و با ارائه گواهی انحصار وراثت صورت میگیرد.
۴. مدارک اصلی برای انتقال علامت تجاری کدامند؟
اصل سند صلح، گواهی ثبت علامت، مدارک شناسایی مالک جدید یا مدارک ثبتی شخص حقوقی، و رسید پرداخت هزینهها.
۵. مالک جدید چه حقوقی بعد از انتقال دارد؟
حق استفاده انحصاری از برند، جلوگیری از استفاده غیرمجاز دیگران، صدور مجوز، انتقال مجدد و توسعه تجاری.