اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷ یا عوارض شهرداری، یکی از مهمترین حقوق شهروندی است که اغلب نادیده گرفته میشود. بسیاری از مالکان املاک، خودروها یا فعالان اقتصادی، هنگام دریافت قبضهای عوارض سنگین، نمیدانند که میتوانند از مسیرهای قانونی برای اعتراض استفاده کنند. قانون شهرداریها، از طریق کمیسیون ماده ۷۷ بستری فراهم کرده تا شهروندان و حتی شرکتهای دولتی، با تنظیم دادخواست و ارائه مستندات، به شیوهای قانونی پیگیر حقوق خود باشند.
در صورتی که رأی این کمیسیون به نفع معترض صادر نشود، همچنان راه اعتراض باز است و بسته به نوع شخصیت (حقیقی یا حقوقی)، دیوان عدالت اداری یا دادگاههای عمومی بهعنوان مرجع بالادستی ورود میکنند. اطلاع از مرجع صالح رسیدگی به اعتراض عوارض شهرداری، مراحل ثبت دادخواست، و نحوه صحیح اعتراض، میتواند مانع ضررهای مالی و قانونی شود. در این مقاله، با جزئیات این فرایند آشنا میشوید.
روشهای قانونی اعتراض به عوارض شهرداری؛ مسیر اعتراض از کمیسیون ۷۷ تا دیوان عدالت اداری
یکی از مهمترین راههای دفاع شهروندان در برابر عوارض غیرمنطقی یا ناعادلانه شهرداری، استفاده از مسیرهای قانونی برای اعتراض است. مطابق قوانین جاری، افرادی که به عوارض وضعشده توسط شهرداری اعتراض دارند، میتوانند با تنظیم دادخواست کتبی و ضمیمهکردن اصل یا کپی برابر اصل مدارک مربوطه، اعتراض خود را به دبیرخانه کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری ارائه دهند. این دادخواست باید حضوری به شهرداری محل تحویل داده شود.
محل دبیرخانه کمیسیون ماده ۷۷ در خود ساختمان شهرداری مستقر است. پس از دریافت اعتراض، پروندهای برای متقاضی تشکیل شده و اقدامات لازم برای تعیین وقت جلسه رسیدگی آغاز میشود. رأی صادره از این کمیسیون بهصورت اولیه قطعی تلقی میشود؛ اما راه اعتراض بسته نیست. بر اساس رأی وحدت رویه شماره ۶۹۹ دیوان عالی کشور، اشخاص حقیقی میتوانند تنها در دیوان عدالت اداری نسبت به رأی صادره اعتراض کنند و شرکتها و سازمانهای دولتی، فقط از طریق مراجعه به دادگاههای عمومی حق اعتراض دارند.
در صورتی که دیوان عدالت اداری اعتراض شخص حقیقی را وارد بداند، پرونده جهت رسیدگی مجدد به کمیسیون همعرض ارجاع میشود. این کمیسیون پس از بررسی مجدد مستندات، رأی نهایی را صادر خواهد کرد. شرکتهای دولتی نیز پس از ارائه دادخواست به دادگاه عمومی، میتوانند روند مشابهی را برای بررسی اعتراض خود طی کنند.
مبنای محاسبه عوارض شهرداری؛ چه عواملی در تعیین عوارض نقش دارند؟
در ادامه بررسی مراحل اعتراض به عوارض شهرداری، لازم است به مبانی قانونی و فرمولهای محاسبه این عوارض نیز اشاره شود. مبنای محاسبه عوارض شهرداری بر اساس نوع عوارض متفاوت است و وزارت کشور، ضوابط مشخصی را در این زمینه به شهرداریها ابلاغ میکند. بهعنوان مثال:
- عوارض املاک: بر اساس زیربنا، مساحت، کاربری ملک، موقعیت جغرافیایی و نوع ملک تعیین میشود.
- عوارض خودرو: بسته به داخلی یا خارجی بودن خودرو، درصدی از ارزش آن بهعنوان عوارض از مالک اخذ میشود.
- عوارض نوسازی: بر اساس خدمات و احداثات شهرداری در منطقه سکونت اشخاص محاسبه میگردد.
- عوارض پسماند: به نوع پسماند (شهری، پزشکی، صنعتی، کشاورزی) و وزن آن بستگی دارد. شهرداریها نرخ مشخصی را برای هر کیلوگرم از پسماندهای مختلف بهعنوان عوارض، هزینه حمل و نقل و دفن دریافت میکنند.
اما پرسش مهم اینجاست که ارزش معاملاتی املاک – که پایه اصلی محاسبه بسیاری از عوارض مانند نوسازی است – چگونه تعیین میشود و سالانه چقدر افزایش مییابد؟
طبق ماده ۶۴ قانون مالیاتهای مستقیم، این ارزش توسط کمیسیون تقویم املاک مشخص میشود. این کمیسیون باید در سال اول، ارزش معاملاتی را معادل ۲٪ میانگین قیمت روز املاک منطقه در نظر بگیرد. این عدد هر سال دو درصد افزایش مییابد تا زمانی که به سقف ۲۰٪ از میانگین قیمت روز املاک برسد.
بیشتر بخوانید: وکیل ملکی ونک، منطقه ۳، تهران
نحوه اعتراض به عوارض شهرداری؛ گامبهگام تا ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداری یا دادگستری
اعتراض به عوارض شهرداری، از جمله عوارض خودرو، طرح ترافیک، املاک، پسماند و نوسازی، برای اشخاص حقیقی و شرکتهای دولتی، طبق روالی مشخص صورت میگیرد. در مرحله نخست، متقاضی باید متن دادخواست خود را تهیه و مدارک مربوطه را آماده کند. این مدارک باید بهصورت حضوری به دبیرخانه اداره کل درآمد و کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری منطقه مربوطه تحویل داده شود. در صورت صدور رأی از سوی کمیسیون ماده ۷۷، مسیر اعتراض، بر اساس نوع شخصیت متقاضی (حقیقی یا حقوقی)، متفاوت خواهد بود:
اعتراض شرکتهای دولتی
سازمانها و شرکتهای دولتی در صورت عدم پذیرش رأی کمیسیون ماده ۷۷، باید متن اعتراض خود را تهیه کرده و به همراه مستندات، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایند. ثبت دادخواست در این دفاتر توسط مسئول مربوطه انجام شده و برای رسیدگی، به دادگاه عمومی صالح ارسال میشود.
اعتراض اشخاص حقیقی
افراد حقیقی برای اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷، باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند. این امر از سه طریق ممکن است:
- ثبت اینترنتی از طریق سایت adliran.ir (با داشتن حساب کاربری در سامانه ثنا)
- مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی
- مراجعه مستقیم به دیوان عدالت اداری و تحویل دادخواست
مطالعه بیشتر: بهترین وکیل ملکی در سال【 ۱۴۰۴ 】
راهنمای ثبت دادخواست اینترنتی در سامانه عدل ایران
در صورت انتخاب روش اینترنتی برای اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷، مراحل ثبت دادخواست در سامانه adliran.ir به شرح زیر است:
- ورود به سایت adliran.ir و انتخاب گزینه «سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی».
- ورود با نام کاربری و رمز عبور سامانه ثنا.
- وارد کردن کد موقت ارسالی به تلفن همراه.
- انتخاب «خدمات قضایی من» > «سایر سامانهها» > «دادخواست بدوی دیوان عدالت اداری».
- انتخاب گزینه «ثبت و اصلاح دادخواست» و تعیین اینکه «شخصاً دادخواست بدوی ارائه میکنم».
- افزودن موضوع شکایت و تأیید اطلاعات استعلامشده از سامانه ثنا.
- تکمیل اطلاعات طرف شکایت (نام، آدرس، شغل و…).
- نگارش شرح شکایت و الصاق مدارک و مستندات.
- ثبت موقت دادخواست و دریافت پیام موفقیتآمیز به همراه کد رهگیری.
- تأیید نهایی اطلاعات، امضای الکترونیک، پرداخت هزینه دادرسی و ارسال نهایی دادخواست به دیوان عدالت اداری.
پس از ارسال، کاربر میتواند با استفاده از کد رهگیری، فرآیند بررسی پرونده خود را پیگیری نماید.
مقاله پیشنهادی: دعاوی ملکی
مرجع صالح رسیدگی به اعتراض عوارض شهرداری؛ از کمیسیون ماده ۷۷ تا دیوان عدالت اداری و دادگستری
رسیدگی به اعتراض نسبت به عوارض شهرداری، از جمله موضوعاتی است که هم شهروندان حقیقی و هم نهادهای دولتی، با آن مواجه هستند. مطابق قانون، نخستین مرجع صالح برای رسیدگی به این اعتراضات، کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداریها است. این کمیسیون متشکل از نمایندگانی از وزارت کشور، وزارت دادگستری و شورای اسلامی شهر بوده و به اختلافات ناشی از دریافت عوارض از سوی شهرداریها رسیدگی میکند. اما پس از صدور رأی توسط این کمیسیون، دو مسیر متفاوت برای پیگیری اعتراض وجود دارد، که به نوع شخصیت معترض بستگی دارد:
۱. اشخاص حقیقی
افراد عادی که نسبت به رأی کمیسیون ماده ۷۷ معترض هستند، باید اعتراض خود را به دیوان عدالت اداری تقدیم کنند. در صورت پذیرش اعتراض از سوی دیوان، پرونده به کمیسیون ماده ۷۷ همعرض ارجاع داده میشود تا مجدداً مورد رسیدگی قرار گیرد.
۲. شرکتها و سازمانهای دولتی
چنانچه نهادهای دولتی یا عمومی، قصد اعتراض به رأی صادره از سوی کمیسیون ماده ۷۷ را داشته باشند، مرجع صالح رسیدگی به اعتراض آنها دادگاههای عمومی دادگستری خواهد بود. این موضوع بهصراحت در رأی وحدت رویه شماره ۶۹۹ دیوان عالی کشور نیز تأیید شده است. طبق این رأی، سازمانهای دولتی تنها از طریق دادگاههای عمومی میتوانند نسبت به آرای کمیسیون ماده ۷۷ اعتراض کنند.
نمونه دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷ شهرداریها؛ الگوی کاربردی برای تنظیم دادخواست
اگر شما یا سازمانی که نمایندگی آن را بر عهده دارید، قصد دارید به رأی صادره از کمیسیون ماده ۷۷ شهرداریها اعتراض کنید، لازم است دادخواست رسمی تنظیم و در مراجع قانونی ثبت نمایید. تنظیم صحیح این دادخواست، نقش مهمی در قبولی و پیگیری مؤثر پرونده دارد.
در همین راستا، برای سهولت کاربران، یک نمونه دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷ تهیه شده است که ساختار حقوقی استاندارد داشته و شامل اطلاعات ضروری برای ثبت اعتراض میباشد. این نمونه میتواند برای ارائه در دیوان عدالت اداری یا مراجع دادگستری مورد استفاده قرار گیرد.
نمونه دادخواست:
(خواهان: )مشخصات مودی( خوانده: )اداره کل درآمد و کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری منطقه( خواسته: اعتراض به رای کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری ها به شماره —– مورخ —— و تقاضای نقض آن دالیل و مستندات: -۱ تصویر رأی صادره از کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری ها و گواهی ابالغ آن-۲ مدارک مثبت ادعا در جهت نقض رأی ریاست محترم دیوان عدالت اداری احتراماً به استحضار می رساند رأی اصداری از کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری ——– به شماره —– مورخ —— مبنی بر ———،- با توجه به اسناد و مدارک ابرازی خصوصاً سند —–، مغایر مواد —- از قانون )مقررات مربوطه( و خارج از حدود اختیارات و صالحیت ذاتی و قانونی این کمیسیون بوده و رأی صادره موجب تضییع حقوق اینجانب گردیده است. لذا با توجه به مراتب فوق صدور رأی شایسته مبنی بر نقض رأی فوق االشعار از کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری مورد تمناست.
مطلب خواندنی: مشاوره حقوقی ملکی تلفنی
کلام آخر: اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷؛ چگونه به رأی کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری اعتراض کنیم و حق خود را پس بگیریم؟
برای بسیاری از شهروندان، دریافت قبضهای سنگین عوارض شهرداری—از خودرو گرفته تا املاک و نوسازی—با ابهام و نارضایتی همراه است. خوشبختانه قانون، راهکارهایی برای اعتراض به این عوارض در نظر گرفته که با اطلاع از آنها، میتوان حقوق خود را احیا کرد. نخستین مرجع رسیدگی به این اعتراضات، کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداریها است که ترکیبی از نمایندگان وزارت کشور، دادگستری و شورای شهر دارد.
اگر رأی این کمیسیون به ضرر شما باشد، راه اعتراض بسته نیست. اشخاص حقیقی باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند و شرکتهای دولتی نیز باید از طریق مراجع دادگستری اقدام نمایند. رأی وحدت رویه شماره ۶۹۹ دیوان عالی کشور، بهصراحت این موضوع را تأیید کرده است. برای ثبت اعتراض، تنظیم دقیق دادخواست و پیوست مستندات الزامی است. با آگاهی از روشهای ثبت آنلاین یا حضوری، و استفاده از نمونه متن دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷، میتوانید فرایند را با اطمینان پیش ببرید و از حقوق قانونی خود دفاع کنید.
سوالات متداول درمورد اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷
۱. مرجع اولیه رسیدگی به اعتراض عوارض شهرداری کجاست؟
کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری، اولین مرجع رسیدگی به این نوع اعتراضهاست.
۲. اشخاص حقیقی چگونه باید به رأی کمیسیون ماده ۷۷ اعتراض کنند؟
آنها باید از طریق سامانه عدل ایران، دفاتر خدمات قضایی یا مراجعه مستقیم به دیوان عدالت اداری اقدام کنند.
۳. شرکتهای دولتی چطور اعتراض خود را ثبت میکنند؟
فقط از طریق دادگاههای عمومی و با ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
۴. آیا امکان ثبت اینترنتی دادخواست اعتراض وجود دارد؟
بله، از طریق سایت adliran.ir با استفاده از حساب ثنا.
۵. نمونه متن دادخواست اعتراض را از کجا تهیه کنیم؟
در پایان مقاله فایل نمونه دادخواست اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۷۷ ارائه شده است.