خانواده و طلاق - بخش طلاق توافقی
طلاق توافقی یکی از پروندههای متداول در محاکم قضایی کشور است و سالانه ده ها هزار پرونده طلاق توافقی در 31 استان کشور ثبت می شود، روند دادرسی طلاق توافقی، مدارک ثبت درخواست طلاق توافقی و مسائل حقوقی مربوط به طلاق توافقی از مهریه تا نفقه و حضانت در این گفتار رادگام مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. با ما همراه باشید.
طلاق توافقی و سامانه تصمیم
زوجین به روشهای مختلفی صورت میگیرد که یکی از آنها، طلاق توافقی است. به منظور انجام فرآیند طلاق، سامانه تصمیم به منظور نوبت دهی اینترنتی درخواست طلاق توافقی، طلاق یکطرفه به درخواست زوج یا زوجه توسط سازمان بهزیستی کشور راه اندازی شده است. لذا به منظور ثبت درخواست بایستی به پایگاه اینترنتی تصمیم (طلاق) سازمان بهزیستی مراجعه کرد که در نشانی https://zaman.behzisti.net/ در دسترس است. اتصال به سامانه تصمیم سازمان بهزیستی کشور از طریق IP های خارج از کشور امکان پذیر نیست. لذا اگر خواهان ثبت درخواست طلاق توافقی در ایران هستید و در خارج از کشور زندگی میکنید بایستی با آی پی داخلی وارد سایت تصمیم شوید یا فرم درخواست مشاوره رادگام را تکمیل کرده تا کارشناسان این مرکز، نسبت به انجام فرآیند حقوقی مربوطه، خدمات لازم را به شما ارائه کنند. سامانه تصمیم به منظور ثبت و پیگیری فرآیند طلاق توافقی، توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه و با همکاری شورای اجتماعی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی راه اندازی شده است.
فرایند طلاق توافقی
فرایند طلاق توافقی به صورت زیر می باشد.
حال میپردازیم به مقوله طلاق توافقی.
فرق طلاق توافقی و طلاق غیر توافقی
پیش از آن باید بدانیم که طلاق به دو صورت توافقی و غیر توافقی صورت می گیرد. طلاق غیر توافقی نوعی از جدا شدن زوجین است که در ارتباط با مهریه و شروط ضمن عقد و تعداد فرزندان مشترک و صلاحیت رسیدگی به این موارد و نیز اینکه اولویت حق حضایت با چه کسی است، هیچ توافقی بین زوجین نشده است.
لذا در موضوع طلاق غیر توافقی، مسائل فوق الذکر بایستی به صورت جداگانه رسیدگی و بررسی شود.
تنها در صورتی یک زوج میتوانند از هم جدا شوند و قصد جدایی از یکدیگر داشته باشند که درباره همه موارد اعم از مهریه، فقه، حضانت و امور مربوط به زوجیت، توافق وجود داشته باشد. بنابراین دادگاه بر اساس توافق انجام شده، بدون رسیدگی ماهوی به این مقولات، گواهی عدم سازش را صادر میکند که از نظر عموم، این طلاق توافقی است.
یعنی طلاقی که با رضایت زوجین صورت گرفته و ادعایی نسبت به حقوق خود ندارند. اما اگر زوجین، هیچ توافقی نسبت به مسائل بالا نداشته باشند یعنی میزان نفقه و حضایت و مهریه مشخص و معلوم نشده باشد، با وجود توافق برای طلاق، موضوع اختلاف باشد، دادگاه بایستی هم به دعوای طلاق رسیدگی کند و هم اختلافات را حل و فصل کند که خود باعث اطاله روند دادرسی میشود.
صدور رای برای طلاق غیر توافقی، اصلا در اسرع وقت امکان پذیر نیست و باید زوجین در این فرآیند، حوصله و صبوری کنند و از وکلای باتجربه برای تسهیل و تسریع امور، استفاده کنند تا به حقوق قانونی خود دست یابند.
مثلا ممکن است که زن بگوید که پدر خانواده، صلاحیت نگهداری از فرزند مشترک را ندارد که چنین مواردی نیازمند رسیدگی کارشناسی و قضایی است و زمان بر است. هم چنین در مورد اجرت المثل موضوع ماده 336 قانون مدنی و تبصره الحاقی آن، فرآیند رسیدگی طولانی خواهد شد.
رسیدگی به استحقاق زن نسبت به اجرت المثل، نفقه، مهریه، حضانت و مسائلی از این دست، سبب می شود تا ما طلاق را نوعی طلاق غیر توافقی بدانیم. بخشی از پرونده هایی که به رادگام ارجاع می شود به مقوله طلاق غیر توافقی مرتبط است.
قضات در زمان صدور آرای طلاق توافقی، بایستی برداشت درستی از روند زندگی زوجین داشته باشند. زوجین نیز برای رسیدن به حقوق خود باید با اطلاع از قوانین کشور، ارائه مناسب و مطلوبی از درخواست خود را به محاکم قضایی کشور داشته باشند.
دقت کنید که توافقی بودن یا توافقی نبودن طلاق، ناظر به نوع طلاق نبوده بلکه ناظر به تعیین آثار و حقوق متقابل زن و شوهر نسبت به زندگی زناشویی و فرزندان مشترک است پس نوع طلاق اهمیت ندارد و زوجین نمی توانند نوع طلاق را تعیین کنند.
نکات مهم در ثبت طلاق توافقی
پس برای انجام طلاق توافقی موارد زیر را باید مطلع باشیم:
- همه موارد به توافق زن و شوهر بستگی دارد. از مهریه تا نفقه.
- زوجین باید پیش از مراجعه به دادگاه بایستی حق و حقوق خود را مشخص کرده باشند و روی همه موارد به توافق مشترک دست یافته باشند. اگر درباره حقوق خود، با پرسشی مواجه شدید با کارشناسان رادگام در ارتباط باشید.
- زوجین بایستی پیش از ثبت طلاق توافقی، توافق نامه را تنظیم کرده و هر دو امضا کنند.
- برای انجام طلاق توافقی بایستی به دادگاه خانواده مراجعه کرد.
- انجام طلاق توافقی نیازمند ثبت دادخواست صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) است. تنظیم این دادخواست را به کارشناسان حقوقی مجرب بسپارید.
- مدارک فوق بایستی به همراه رونوشت سند ازدواج و رونوشت شناسنامه و کارت ملی زوجین ، به دادگاه صالحه تسلیم شود تا در نوبت رسیدگی قرار بگیرد.
طلاق توافقی چه مزایایی دارد؟
اگر چه طلاق زوجین، اصولا فایده ای برای خودشان و جامعه ندارد، اما در بعضی موارد، طلاق گرفتن بهتر از زندگی مشترک است و تشخیص این موضوع با دادگاه است.
طلاق توافقی، مزایایی دارد که فهرست وار به شرح زیر است:
- نیازی به تشکیل پرونده متعدد در محاکم قضایی کشور نیست.
- از مراجعه مکرر زوجین به دادگستری جلوگیری می کند.
- طرفین دعوا در طلاق، مشارکت کرده و طلاق بر اساس توافق دو طرفه است.
- گواهی عدم امکان سارش صادر می شود.
- زمان رسیدگی به طلاق توافقی، کم تر از طلاق غیر توافقی است.
- زمان صدور گواهی برای جواز اجرای طلاق، کوتاه است.
- بین خانواده های زوجین، درگیری کمتری وجود دارد.
- در وقت و بودجه شما صرفه جویی خواهد شد.
مراحل تنظیم دادخواست طلاق توافقی
به منظور تنظیم دادخواست طلاق توافقی زوجین، بایستی همان طور که در بالا گفتیم، رونوشت کلیه صفحات شناسنامه و همه صفحات عقدنامه ، تهیه شده و با همراهی اصل شناسنامه و کارت ملی و عقدنامه زن و شوهر، به دادگاه تسلیم شود. در صورتی که از طریق وکیل، این فرآیند را انجام می دهید، وکالت نامه معتبر نیز همراه داشته باشید.
برای طلاق توافقی بایستی فرم دادخواست تکمیل شده و همه موارد مثل حضانت فرزند و ملاقات با وی و امور مالی مثل مهریه و نفقه و جهیزیه مشخص شود. بعد از تقدیم دادخواست و ابطال تمبر به مبلغی که قوه قضاییه در آن سال اعلام می کند، پرونده ثبت شعبه خواهد شد.
دقت داشته باشید که قاضی دادگاه خانواده میتواند پیش از رسیدگی یا معرفی به مشاور، پرونده را به منظور صلح و سازش به شورای حل اختلاف استانی ارجاع دهد تا برای اصلاح ذات البین، اقدامات لازم صورت بگیرد. اگر سازشی رخ نداد، پرونده به دادگاه اعاده خواهد شد و در مراحل بعدی دادرسی قرار خواهد گرفت.
مراحل رسیدگی به پرونده طلاق توافقی در دادگاه
رویه دادگاه های 31 استان کشور به رسیدگی به پرونده طلاق توافقی، تفاوتهای شکلی دارد. رویه متداول به این صورت است که بعداز ثبت پرونده ، طبق قانون حمایت خانواده که مصوب سال 1392 شمسی بود، زوجین به مشاوره خانواده ارجاع داده می شوند و مشاور بعداز تشکیل جلسه ، اقدام به صلح و سازش بین زوجین میکند.
در صورتی که به هر دلیل، مشاور در این کار موفق نبود و زوجین قصد سازش نداشته باشند، مراتب با علت عدم سازش به دادگاه اعلام شده و بعد از وصول رسمی نظریه مشاور، جلسه رسیدگی به پرونده طلاق زوجین در دادگاه تشکیل میگردد.
در این جلسه، اظهارات زوجین ، صورتجلسه شده و اتخاذ تضمیم طبق قوانین قضایی انجام میشود.
یک رویه دیگر این است که در برخی دادگاه ها، پیش از هر اقدام، وقت رسیدگی برای یک ماه یا چند ماه آینده تعیین شده و در وقت تعیین شده، اقداماتی که در بالا ذکر کردیم، در دستور کار قرار میگیرد.
بعد از تنظیم صورتجلسه و استماع و یادداشت اظهارات زوجین، پرونده به دفتر ارجاع و زن جهت این که حامله هست یا خیر، تست بارداری می دهد که بایستی در پزشکی قانونی انجام شود. پزشکی قانونی نیز به منظور تست بارداری، او را به آزمایشگاه معرفی کرده و بعد از دریافت نتیجه، پاسخ به دادگاه اعلام می شود.
اگر تست حاملگی منفی باشد، دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد.
مدت اعتبار طلاق توافقی
گواهی عدم امکان سازش برای طلاق توافقی، 90 روز اعتبار دارد. اما پس از صدور رای قطعی طلاق توافقی، این رای دائمی است و مدت زمان ندارد. آن چه مدت زمان دارد، گواهی عدم امکان سازش است.
یعنی اگر زوجین، ظرف 3 ماه مفاد گواهی عدم امکان سازش را اجرایی نکنند، از اعتبار ساقط است.
مشکلات مربوط به طلاق توافقی
طلاق توافقی مشکلاتی هم دارد. گاهی مشاهده می شود که بعد از صدور حکم طلاق توافقی توسط دادگاه، شوهر هیچ اجباری برای آمدن به محضر نداشته و چون این طلاق با توافق صورت می گیرد، به لحاظ قانونی ، رفتن به محضر هم باید با توافق دو طرف باشد. نه اینکه هر دو حتما مجبور باشند به محضر بروند.
پاسخ رادگام به سوالات متداول شما
با توجه به حجم بالای پرسش های مخاطبان گرامی سایت رادگام درباره طلاق توافقی، شماری از سوالات متداول در ادامه این گفتار مطرح و پاسخ مربوطه ارائه شده است تا راهنمای عزیزان باشد.
شرایط طلاق توافقی بستگی به توافق زوجین روی موضوعات مالی و حضانت و مهریه دارد که باید صورتجلسه تنظیم وبه امضا طرفین برسد.
بله. در طراق توافقی بدون وکیل، بایستی به سامانه تصمیم بروید. 4 تا 6 جلسه مشاوره نیاز دارید. پس از انجام این مراحل، بایستی با مدارک هویتی، دادخواست طلاق را ثبت کنید. امور مالی را مشخص کرده و به دادگاه تقدیم نمایید.
بله. در طراق توافقی بدون وکیل، بایستی به سامانه تصمیم بروید. 4 تا 6 جلسه مشاوره نیاز دارید. پس از انجام این مراحل، بایستی با مدارک هویتی، دادخواست طلاق را ثبت کنید. امور مالی را مشخص کرده و به دادگاه تقدیم نمایید.
بعد از چند جلسه دادرسی، گواهی عدم سازش صادر می شود و برای ثبت طلاق در دفترخانه اسناد رسمی، اقدامات لازم را انجام می دهید.
اگر فرصت این را ندارید که در جلسات مشاوره و غربالگری و مشاوره شرکت کنید یا علاقه ای هم به این کار ندارید، می توانید کلیه فرآیند تنظیم و پیگیری ثبت تا صدور رای جدایی توافقی را به وکلای مجرب رادگام بسپارید و بعضا نیازی به حضور در دفترخانه به منظور اجرای صیغه طلاق نیست.
همانطور که در این گفتار رادگام توضیح دادیم و اینجا نیز تاکید می شود، شناسنامه و کارت ملی زوجین و سند ازدواج بایستی تسلیم دفترخانه ثبت احوال شود.
طلاق توافقی گاها 6 ماه تا 12 ماه زمان نیاز دارد تا گواهی عدم سازش زوجین توسط دادگاه صادر شود. اما این روند در صورتی که توسط وکلای مجرب رادگام انجام شود، ظرف 1 تا 2 ماه به نتیجه خواهد رسید.
بله این یک الزام قانونی است.
تعلق می گیرد. چرا که در طلاق توافقی، مسائل مالی، توافقی است بین زوجین و تا توافقی صورت نگیرد، گواهی عدم سازش صادر نخواهد شد. زن می تواند همه یا بخشی از مهریه خود را ببخشد.
بایستی به سامانه میخک وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی مراجعه کنید و ادامه روند طلاق را به یک وکیل مثلا وکلای رادگام بسپارید. روش دیگر آن است که اگر سیم کارت فعال ایران دارید، درخواست خود را در سامانه ثنا قوه قضاییه ثبت کرده و ادامه مراحل را به رادگام یا وکیل خود واگذار فرمایید.
این یکی از سوالات متداول پر شمار مخاطبان سایت از رادگام است.
دقت کنید که یکی از مسائل بسیار مهم در جدایی که به صورت توافقی صورت می گیرد، توافق بر سر مهریه است. اگر مطالبه زن، دریافت مهریه باشد، مرد بایستی همه حقوق زن را پرداخت کند. اگر اموالی داشته باشد به میزان مهریه ، اموال وی توقیف شده واگر اموالی برای مهریه نداشته باشد، مهریه به صورت قسطی پرداخت خواهد شد.
روش قسط بندی مهریه هم اصول خاص خود را دارد.
در طلاق توافقی از طرف زن، اگر ایشان تمایل به دریافت یا مطالبه مهریه داشته باشد، در دستور کار قرار می گیرد. اگر درخواست طلاق از سوی خانم باشد، زوجه قادر است که اموال آقا را توقیف کرده و در غیر این صورت، مهریه قسط بندی خواهد شد.
در طلاق توافقی، همه موارد بر اساس توافق پیش می رود تا رضایت دو طرف، کسب شود.
بخشیدن مهریه در طلاق توافقی، مرسوم است. مساله مهمی که درباره بخشیدن مهریه در طلاق توافقی باید بدانید آن است که بخشش مهریه بدون شاهد، به صورت شفاهی یا دست نوشته هیچ اعتباری ندارد و محکمه پسند نیست. حتی اگر به امضا و اثرانگشت خانم برسد.
اگر قصد بخشیدن مهریه دارید، به دفاتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کرده و سند بخش مهریه را تنظیم کنید. البته امکان رجوع از بخشش مهریه هم در بعضی موارد وجود دارد.
هنگامی که در سند بخشیدن مهریه، از کلمه بذل یا هبه یا بخشش استفاده کنید، احتمال رجوع از بخشش نیز وجود دارد. این ها مسائل حقوقی ظریفی است که بهتر است با مشاوره وکیل مجرب رادگام صورت بگیرد. اگر از کلمات ابرا یا بری از زمه استفاده کنید، دیگر قابلیت رجوع ندارد.
بنابراین، کوته سخن آن گه وقتی که قصد بخشش مهریه را دارید، با مشورت کافی از کارشناسان رادگام این کار صورت بگیرد.
نفقه در طلاق توافقی، یعنی حقوق مالی زن بعد از جدایی است. نفقه یکی از حقوق و حق خانم است که پس از عقد، به منظور تمکین خاص و عام به خانم تعلق می گیرد. تمکین برای انجام امور منزل و نظافت به خانم تعلق می گیرد. تمکین خاص برای انجام روابط زناشویی به خانم تعلق می گیرد.
اگر خانم از آقا تمکین نکند، منزل را ترک کند، ناشره بوده و نفقه به وی تعلق نمی گیرد. عدم تمکین زن هیچ ارتباطی به مهریه وی ندارد چون عندالمطالبه است.
این حضانت از موارد مهم در طلاق توافقی است. حضانت فرزند دختر تا 7 سالگی با مادرش است. از 7 تا 9 سالگی از مدار حضانت خارج شده و تصمیم با خود فرزند است. حضانت فرزند پسر تا 7 سالگی با مادر است. از 7 تا 15 سالگی با پدر بوده و از 15 سالگی به بعداز مدار حضانت خارج می شود.
حضانت فرزند در طلاق توافقی بر اساس توافقات خانم و آقا بوده و توافق باید مکتوب باشد. مصلحت فرزند باید در نظر گرفته شود.
وکالت در طلاق به صورت قانونی با آقا بوده و می تواند به هر دلیلی همسر خود را طلاق دهد. ولی او می تواند در زمان عقد، یا پس از عقد در دفاتر اسناد رسمی، حق طلاق را به خانم بدهد تا به جای وی وکیل بگیرد و در مراحل اداری طلاق حاضر گردد.
حق طلاق معتبر شروط سه گانه دارد. یکی اینکه بلاعزل باشد. حق توکیل به غیر داشته و حق اسقاط در تجدید نظرخواهی و فرجام داشته باشد.
بله.
طلاق با داشتن حق طلاق، صرفا نوعی جدایی است که داشتن وکیل نوعی جدایی است که دارا بودن وکیل نوعی الزام به شمار می رود.
پس از جاری شدن صیغه عقد، یعنی محرم شدن زوجه، امکان دارد. در شرایط طلاق در دوران عقد، بایستی خانم و آقا همچنان روی مهریه و نفقه توافق کنند. اگر خانم دوشیزه باشد، قرار به پرداخت مهریه باشد، نصف میزان مهریه به خانم تعلق گرفته و اگر در دوران عقد هستید، برای طلاق توافقی در دوران عقد بایستی با وکیل طلاق توافقی تماس بگیرید و کارشناسان رادگام پاسخگوی شما هستند.
به منظور طلاق توافقی بایستی هزینه مواردی از جمله، هزینه ثبت دادخواست، هزینه مشاوره خانواده، هزینه تست بارداری، هزینه طلاق در محضر پرداخت شود. داشتن وکیل طلاق توافقی رادگام می تواند در تسهیل و تسریع امور و احقاق حقوق شما موثر باشد.
مهریه ، از زمان جاری شدن صیغه عقد خانم، قابل وصول یا عندالمطالبه است. یعنی به محض جاری شدن صیغه، زن طبق ماده 1082 قانون مدنی، مالک مهریه است و می تواند مهریه را تمام و کمال از شوهر دریافت کند. اگر آقا، اموالی داشته باشد، اموال به حالت توقیف در آمده و اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، مطالبه مهریه به استطاعت مالی آقا بستگی دارد.
برای بخشیدن مهریه توسط خانم بایستی مراجعه به دفتر ثبت اسناد رسمی انجام شده و وکالت نامه رسمی امضا شود. اینکه خانم، متنی را بنویسد و امضا و اثرانگشت بزند، با شفاهی بگوید، قابل استناد نیست.
در متن بخشش مهریه باید قید شود که خانم فلانی با شماره ملی و شناسنامه فلان، همسر آقای فلانی بر اساس سند نکاحیه شماره مورخه دفتر رسمی ازدواج شماره فلان، در نهایت صحت مزاج و عقل و دماغ با قصد و رضا و میل و اراده و اختیار کمال، اقرار صحیح و صریح شرعی دارم که همه مهریه متعلقه به خود مندرج در نماحیه مذکور که عبارت از . . . . . . . بوده است را همگی به زوج بذل و بخشش می کنم. بعد از این همه نسبت به آن هیچ حقی ندارم و حق هر نوع اعتراض بعدی را از خود سلب می کنم.
این سند که به منزله اقرار نامه بخشش مهریه و سایر حقوقی مالی زوجه است، بر اساس تقاضای زوجین به خصوص خانم، تنظیم و به ثبت می رسد و نامبرده با اعلام و اطلاع از مفاد و مندرجاتش اقدام به امضا می کند.
دقت کنید که اگر برای بخشش مهریه، از کلمه بذل یا هبه استفاده گردد، رجوع از بخشش مهریه نیز امکان پذیر بوده و خانم می تواند حتی پس از امضا کردن وکالت نامه، برای دریافت مهریه خود اقدام نماید. پس همان طور که گفتیم، بایستی از جمله بری از ذمه همسر یا ابرای استفاده گردد تا تحت هیچ شرایطی امکان دریافت مطالبه وجود نداشته باشد.
مخاطب گرامی
کارشناسان رادگام آماده پاسخگویی به سوالات شما و مشاوره مربوطه و عقد قرارداد به منظور انجام کلیه فرآیندهای طلاق توافقی و غیر توافقی از سوی زوجین هستند تا دو طرف با اطلاع درست از حقوق قانونی خود، در این مسیر گام بردارند.